دولت نظامی یا دولتمرد نظامی

آفتاب انتخابات هرچه به افق‌های خرداد ۱۴۰۰ نزدیک می‌شود گمانه زنی‌های حضور افرادی که قصد آزمودن برنامه‌های خود در نزد افکار عمومی جامعه دارند شدت می‌گیرد. عده‌ای از کسوت و پیشینه خود سخن می‌گویند و گروهی بر شیپور تدوین راهبردهای برون رفت از تنگناهای سیاسی و اقتصادی سال‌های اخیر می‌‌دمند و برخی مشتهای خود را برای کوبیدن بر میز وضعیت کنونی گرم می‌کنند.
انتخابات ۱۴۰۰ تفاوت‌های ساختاری با ادوار گذشته دارد. از سویی اولین انتخابات بعد از فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص گام دوم انقلاب است. در بیانیه گام دوم انقلاب رهبر فرزانه متدهای جدیدی را برای ورود انقلاب اسلامی به مرحله خودسازی، جامعه‌پردازی و تمدن سازی ترسیم فرمودند که جوانگرایی شاکله اصلی این فرمایشات بود. از سویی تحولات مدنی در طول ۴۰ سال عمر بابرکت انقلاب اسلامی نیروهای سیاسی و فعالیت‌های مدنی را به اوج پختگی رسانده است و نیروهای توانمندی برای ارکان مختلف مدیریت‌های سیاسی و اجتماعی پرورش داده است و تشکل‌های سیاسی نیز از تجربه کافی برخوردار هستند. همچنین لحاظ نمودن شرایط خاص بین المللی نیز اهمیت انتخاب درست دراین برهه از تاریخ را بیشتر آشکار می‌کند. اما از همه مهمتر اعلام آمادگی افراد با سابقه نظامی که سوژه تحلیل‌های گعده‌های سیاسی مختلف است وجهه خاصی به این انتخابات خواهد داد.

میلیتاریسم یا دولت‌های نظامی اکثرا مطرود جوامع سیاسی پیشرفته است و اکثر ارباب نظریه‌های سیاسی دولت نظامی را مورد نقد بسیار قرار می‌دهند و ایراداتی اساسی به آن وارد می‌کنند.

وجود یک نظامی در راس دولت با دولت نظامی‌گر تفاوت بنیادی دارد. میلیتاریسیم سبک تصدی دولتی است که عموما در یک فرایند غیر دموکراتیک یا یک کودتای نظامی ساز و کار حکومت را در دست می‌گیرند و امور نظامی در آن بر ساختارهای عرفی سیاسی بویژه بنیان‌های دموکراسی چیره می‌گردد و سلطه‌گرایی چه در جنبه داخلی و چه در مسایل بین‌المللی در آن مشهود است. در بررسی تاریخی نیز از دل میلیتاریسم در آلمان؛ زمینه برای دژسالاری ، نازیسم ، فاشیسم و فالانژیسم فراهم شد یا در فرانسه ” تین بناپارتیسم” که مظهرى از میلیتاریسم بود شکل گرفت و ارتش نقش بسیار زیادى در تحولات سیاسى – اجتماعى پیدا کرد.

یکی از راه‌های شناخت نظامی‌گری، درصد درآمد سرانه هزینه‌شده کشورها در زمینه نظامی است با این تعریف دولتهای مانندکره شمالی و عربستان در قاره آسیا جزو دولت‌های نظامی محسوب می‌گردند با اینکه در راس این حکومت‌ها حاکم نظامی قرار ندارد. در واقع برای مدیریت دولت به شیوه نظامی الزامی به استقرار یک فرد نظامی در راس دولت نیست و در حالت بالعکس نیز وجود یک فرد با سابقه نظامی دلیلی بر شیوه نظامی‌گری در مدیریت دولت نیست.
در تاریخ فرانسه حضور شارل دوگل بعنوان رئیس جمهور فرانسه باعث افزایش سرانه تولید و شکوفایی اقتصادی گردید بنحوی که فرانسه توانست با تقویت بنیان‌های مدنی و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی توسط ژنرال شارل از یک کشور جنگ‌زده به کشور توسعه یافته تبدیل شود. در مناسبت‌های بین‌المللی نیز استقلال الجزایر از فرانسه و مقاومت در برابرهای فشارهای امریکا و تثبیت استقلال فرانسه از دستاوردهای دولت وی بعنوان یک رئیس جمهور نظامی در قالب حکومت دموکراتیک بود. در سیاست مدرن نیز مدیریت موفق پوتین به عنوان فردی کاملا امنیتی قابل ستایش است.

گروه‌های سیاسی که مدتی است به پیشواز انتخابات ۱۴۰۰ رفته‌اند نسبت به حضور نظامیان در انتخابات رویکردهای متفاوتی اتخاذ کرده‌اند. گروهی که جریان مذاکره طلب را رهبری می‌کنند با تشریح ویژگی‌های دولت نظامی حضور یک فرد نظامی در راس قوه مجریه را مورد نکوهش قرار می‌دهند و تشکیل چنین دولتی را مترادف با استبداد معرفی می‌نماید. گروه دیگر نیز بدون تشریح مرزبندی تفاوت اساسی دولت نظامی با نظامیان دولتمرد به معرفی نامزدهای احتمالی می‌پردازند.

بررسی خاستگاه و پیشینه نامزدهای احتمالی که در زمره افراد نظامی قرار دارند واقعیت‌های روشنی را در بر می‌گیرد. افرادی که بعنوان کاندیداهای نظامی شناخته می‌شوند جملگی تحصیلات آکادمیک در رشته‌های اقتصاد، مدیریت یا امور مهندسی دارند که از دانشگاه‌های غیر نظامی فارغ‌التحصیل شده‌اند.

تمامی این افراد در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی حضور داشته اند که بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب در قالب کمیته انقلاب اسلامی مدیریت کشور را در خلا دولت بر عهده داشتند و در زمان جنگ زیر پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران در مقابل تجاوز بیگانگان ایثارگرانه با توان نیروهای بسیج مردمی در کنار ارتشیان ایستاده‌اند و با پایان یافتن دفاع مقدس ۸ ساله در رده‌های مختلف در مسئولیت‌های مدیریتی خوش درخشیدند و در عرصه‌های سیاسی نیز صاحب فکر و سبک هستند که حضور هر تک تک آنان در راس قوه مجریه ‌می‌تواند کشور را از برنامه‌های آنان منتفع نماید.

شهرام سلیمان زاده
رئیس حزب همت استان اردبیل

سایت رسمی حزب همت
کانال تلگرامی حزب همت
صفحه اینستاگرامی حزب همت
کانال ما در آپارات