پیشنهادات ارائه شده معاونت اقتصادی حزب همت استان خراسان رضوی به رییس کمیسیون ساماندهی حاشیه شهر شورای اسلامی شهر مشهد

به : جناب مهندس سید ابراهیم علیزاده ریاست محترم کمیسیون ساماندهی حاشیه شهر شورای اسلامی مشهد

از : معاونت اقتصادی

سلام علیکم

همانطور که مستحضر هستید مسائل فرهنگی، امنیتی و محرومیت زدایی در حاشیه شهر مشهد از دغدغه‌‌‌‌‌های رهبر معظم انقلاب و مردم است و باید اقداماتی اساسی در این مناطق انجام شود.

زیرا در صورت عدم توجه ویژه به این مناطق در آینده شاهد آن خواهیم بود که حاشیه، متن را می‌بلعد و هم‌اکنون حاشیه شهر، مانند زنگ خطری در پشت گوش شهر مشهد به صدا درآمده است.

لذا بهترست از تمام ظرفیت‌‌‌‌‌های موجود قانونی و مردمی منجمله احزاب مردمی برای حل معضلات و مشکلات کنونی، به طور مطلوب استفاده کرد و آنان را برای بهسازی، نوسازی و توانمندسازی حاشیه و حاشیه نشینان، دعوت نمود

همانطور که می‌دانیم حاشیه شهر بخش‌‌‌‌های مورد غفلت واقع شده ای از شهر هستند که شرایط زندگی و مسکن در آنجا به شدت پایین و نامناسب است و حاشیه نشینان شامل تمام کسانی است که در محدوده اقتصادی شهر ساکن هستند ولی جذب اقتصاد شهری نشده اند و علل پیدایش آن را باید در سطوح فرا ملی، ملی و محلی جستجو کرد که مفصل بوده و مجال آن در این فرصت نیست

اما بطور ساده آنچه اکنون به عنوان حاشیه نشینی شناخته شده جزء جریان دیرپا و تاریخی مهاجرت جمعیتی گریزان از روستاها و شهر‌‌‌‌های کوچک به لحاظ دافعه‌‌‌‌های آن، در پی افزایش جاذبه‌‌‌‌های شهری، به امید پیدا کردن کار در شهرها و رفاه و و بهره مندی بیشتر از امکانات، نیست البته به نظر بنده حاشیه نشینی یک جریان دائمی، ماندگار و گریزناپذیر و معلول طبیعی توسعه یک جامعه بوده و اتفاقا برای رشد آن، لازم و مفید، است

پس این عقیده که باید با آن مقابله کرد و یا مناطق حاشیه نشین را تخریب کرد قابل دفاع ناست و میبایست با ساماندهی آن و فراهم کردن امکانات موردنیاز برای حاشیه نشینان و کم کردن فاصله و خلاء موجود بین آنها و شهرنشینان اقدام کرد

و این امور که از لوازم و مقدمات پیشگیری و کاهش میزان جرائم در این مناطق است جز با مشارکت و همکاری و همدلی مردم، احزاب و کلیه دستگاه‌‌‌‌های مسئول امکانپذیر ناست.

لذا در اینجا جهت تشحیذ ذهن آن مقام عالی، مواردی را در خصوص آسیبها و مسائل ناشی از حاشیه نشینی و همچنین رویکردهای مقابله با آن ،را یاداوری مینمایم

آسیب های اجتماعی و فرهنگی

اولا از طرفی با توجه به اسکان اقشار مجرم و مساله دار شهری و از طرف دیگر در نتیجه کاهش تاثیر نظارت اجتماعی و تاثیر گذاری کم عوامل رسمی ایمنی و نظارت و …. ناامنی و نا ایمنی بالایی در حاشیه شهر وجود دارد.

درثانی با توجه به وجود فقر، بیکاری، ناپایدای و .. فساد‌‌‌‌های اجتماعی چون اعتیاد و فحشا در حاشیه شهر بیداد میکند

ثالثا یکنواختی و همگنی زیاد ترکیب جمعیتی ساکن و تکرار الگو‌‌‌‌های فرهنگی رایج در این محلات، باعث کاهش سطح اخلاق و تعهدات شهروندی و حتی کاهش سطح مشارکت در تصمیم گیری‌‌‌‌های شهری میگردد

آسیب های کالبدی و زیست محیطی

اولا ساخت مسکن با مصالح غیر مقاوم و شیوه ی ساخت غیر اصولی و عدم رعایت حداقل ضوابط ساخت باعث ایجاد بنا‌‌‌‌های غیر استاندارد و خطر آفرین گردیده است

در ثانی عدم وجود یا ضعف شدید در خدمات زیستی و زیر ساخت‌‌‌‌های شهری و تامین‌ آنها به صورت غیر رسمی منجر به برهم زدن انسجام ساختار شهری شده و آن مناطق را در روند شهری شدن با تاخیر زیادی روبرو گردانیده است

ثالثا جاری شدن فاضلاب ها ودفع سطحی ان که ناشی از عدم سرویس دهی مناسب نهاد‌‌‌‌های رسمی بوده و فقدان برنامه و طرح برای دفع فاضلاب، همگی منشا انواع بیماری ها و آلودگی‌‌‌‌های پویایی و بصری در آن محیط است

تخریب و نوسازی مجدد

چنین روشی علاوه بر ایجاد برخورد‌‌‌‌های خشن و ایجاد نارضایتی در مردم، نتایج مطلوبی نیز به بار نمی‌آورد.

اصلاح و بهبود و توانمندسازی

به معنای بهبود شرایط زندگی از طریق ارائه ی خدمات اساسی مانند: آب، برق،گاز، سیستم دفع فاضلاب، مدرسه و همچنین اصلاح معابر، پر کردن گودال ها و غیره است

که چنین روشی علاوه براینکه مزاحمت کمتری برای حاشیه نشینان ایجاد می‌کند، از طریق حفظ واحد‌‌‌‌های مسکونی، می‌تواند نقش مهمی در تامین مسکن شهر‌‌‌‌های بزرگ نیز ایفا نماید

به زعم بنده حاشیه نشینان با کمک ناچیز دولت قادرند مسکن، خوراک و پوشاک خود را فراهم آورند و در عین حال نوعی نیروی کار ذخیره ی حاضر و بیدرنگ برای فعالیت‌‌‌‌های درون شهر را مهیا می‌سازند که این جز با توانمند سازی آنان مقدور نخواهد بود

ضلع شمالی شهر مشهد

شامل حاشیه نشینیان منطقه قند آب کوه، نخودک، حاشیه شرقی و شمالی باغ خواجه ربیع

کمربند شمال شرقی، شرق و جنوب شرقی مشهد

شامل حاشیه نشینان دروی، سیس آباد، همت آباد، گود حاج تقی، بالتیمور، قلعه پنجتن، رده، نیزه، گل شهر، روح آباد، قلعه مستضعفین گلشور، مهرآباد، گود حاجی فخار، حسین آباد کرمانیها، قلعه خرد بیک، قلعه ساختمان، شتر گلو قلعه خیابان، محمدآباد، حواشی کشتارگاه، دهشهر بهارستان، خیابان نوش،گل ختمی، کوی کارگران، شهرک شهید بهشتی و غیره.

ضلع جنوبی شهر مشهد

شامل شهرک بهارستان، کوی سیدی، حاشیه جاده سنتو، مفت آباد، حاشیه شرقی میدان تلویزیون، نه دره و غیره.

به رسمیت شناختن بافت‌‌‌‌های حاشیه نشین بعنوان یک واقعیت موجود

زیرا آنها مجرم و محکوم نیستند،بلکه ضعف سیستم اجتماعی و اقتصادی جامعه آنها را به آنجا کشانده است.

تقویت شهر‌‌‌‌های میانی وکوچک استان و تخصیص بودجه‌‌‌‌های عمرانی بیشتر به آنها

زیرا این امر موجب جذب تعداد زیادی از مهاجرین روستایی به آنها خواهد شد. به این ترتیب از تشدید مشکلات شهر مشهد ازجمله مشکل حاشیه نشینی در آن به میزان زیادی خواهد کاست.

به رسمیت شناختن حقوق شهروندی ساکنان مناطق حاشیه نشین

در برنامه ریزی‌‌‌‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و تهیه برنامه‌‌‌‌های کارامد، جهت پرداخت وام‌‌‌‌های کم بهره و طولانی مدت به قشر فقیر جامعه درزمینه‌‌‌‌های تأمین مسکن و کارآفرینی بر اساس توان افراد در صنف‌‌‌‌های مختلف در راستای توانمند سازی آنان بایستی مد نظر ویژه قرار گیرد

نظارت بیشتر شهرداری بر امر ساخت وساز‌‌‌‌های مسکونی مناطق حاشیه نشین

ازجمله التیمور و سیس آباد و جلوگیری از ساخت وساز‌‌‌‌های بدون پروانه و همچنین ساخت وسازهایی که قوانین و ضوابط ساختمان سازی و شهرسازی در آنها رعایت نمیشود، جهت بهر مندی حاشیه نشنان از ساختمان‌‌‌‌های استاندارد تا آرامش بیشتری احساس کنند

بهسازی و بهبود بخشیدن به شرایط زندگی در مناطق حاشیه نشین

این بهبودی و ساماندهی شامل ایجاد زیرساخت‌‌‌‌های مناسب مانند شبکه‌‌‌‌های ارتباطی،سیستم تخلیه فاضلاب و امر نظافت و جمع آوری به موقع زباله ها و حداقل ملزم کردن حاشیه نشینان، به حفر چاه است

پیگیری وعده اجرای ۵۰۵ پروژه عمرانی استاندار جناب معتمدیان برای حاشیه نشینان

که مقررشده بود در ۷۸ محله حاشیه نشین و در قالب طرح باز آفرینی شهری در حاشیه کلانشهر مشهد اجراگردد ،به نحوی که ایشان در اسفند ۹۹عنوان کردند که این پروژه ها در قالب امکانات بهداشتی و درمانی، فضا‌‌‌‌های ورزشی، آموزشی و فرهنگی و زیربنایی نظیر اجرای تاسیسات برق، آب و فاضلاب نیز در حاشیه شهر مشهد پیش‌بینی شده است و هزینه اجرای این پروژه ها را حدود هشت هزار میلیارد تومان برآورد کرده بودند.

پیگیری شروع به عملیات اجرایی ساخت بیمارستان ۵۴۰ تختخوابی جهت حاشیه نشینان در شرق مشهد

که در زمین پنجهکتاری و اهدایی آستانقدس در سال ۹۵ کلنگ آن توسط رییس جمهور وقت به زمین زده شد تا یک مرکز درمانی مجهز با ۴۸ هزار مترمربع زیربنا و برآورد هزینه‌ای ۲۷۰ میلیارد تومانی، طی ۴ سال ساخته شود و در اختیار مناطق محروم حاشیه مشهد که از امکانات درمانی کمتری برخوردارند قرار گیرد، اما با گذشت ۴ سال از آنروزها، وضعیت اینبیمارستان بدون اینکه حتی یک خشت روی هم گذاشته شود، بلاتکلیف مانده است لازم بذکرست که برای ساخت این پروژه قرار بود شهرداری مشهد پروانه

ساخت رایگان برای زمین یاد شده اختصاص بدهد، ۵۰ درصد هزینه ساخت بیمارستان (۱۵۰ میلیارد تومان) توسط وزارت بهداشت تأمین شود و ۵۰ درصد دیگر نیز توسط وزارت راه و شهرسازی تأمین شود.

پیگیری ۲۰ هزار مترمربع از زمین‌‌‌‌‌های موقوفه

که آستان قدس رضوی برای ساخت مسکن نیازمندان در حاشیه شهر مشهد اهدا کرده است و کمیته امداد امام خمینی (ره) قرارست اقدام به ساخت مسکن نماید.

پیگیری وصول ۴۰ هزار میلیارد ریال برای ساماندهی حاشیه شهر مشهد

که در طرح تفضیلی مشهد و در نشست فوق العاده ستاد ملی بازآفرینی شهری ایران که در خصوص حاشیه‌نشینی شهر مشهد و با حضور وزرای مربوطه و دیگر اعضای ملی و استانی در تهران برگزار شد، تصویب شد و مقررشد که طی برنامه ۲ ساله اختصاص یابد به جهت اینکه عملیات اجرایی پروژه‌‌‌‌‌های پیش‌بینی شده در این زمینه به زودی آغازگردد.

پیگیری هویت بخشی و سند دار کردن املاک و مستحدثات نقاط حاشیه شهر

که در اجرای آن همکاری خوبی بین آستان قدس رضوی، شهرداری مشهد و فرمانداری مشهد در حال شکل گرفتن است.

پیگیری شبکه توانمندسازی کسب و کار‌‌‌‌های خرد و خانگی حاشیه نشینان

که در دی ماه سال۹۹ مقرر شده بود توسط مرکز تجاری سازی، فناوری و اشتغال دانش آموختگان جهاددانشگاهی خراسان رضوی و با همکاری سازمان بازآفرینی فضا‌‌‌‌های شهری شهرداری مشهد، جهت توانمندسازی کسب و کار‌‌‌‌های خرد و خانگی در محلات حاشیه نشین راه‌اندازی گردد.

در آخر ضمن پوزش از اطاله کلام به استحضار میرسانم که تیم مطالعاتی و پژوهشی اقتصادی حزب همت استان خراسان آمادگی خود را جهت تحقیقات میدانی بصورت نمونه روی مناطق سیس آباد، التیمور، گل شهر و جاده قدیم قوچان اعلام میدارد که در نهایت با استفاده از تکنیک SWOT نقاط ضعف و قدرت و همچنین فرصتها و تهدیداتی که برای این مناطق وجود دارد را مورد بررسی قرار خواهد داد که به محض دستور جنابعالی کار تحقیقاتی را آغاز خواهد نمود.

با تشکر و ادای احترام

قائم مقام حزب همت استان خراسان رضوی
و دبیر شهر مشهد

حمید کولابادی