در هفته گذشته آکادمی نوبل، جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۰ را به صورت مشترک به «امانوئل شارپنتیه» فرانسوی و «جنیفر آ.دو.نا» آمریکائی برای توسعه روش ویرایش ژنوم معروف به CRISPR (قیچی ژنتیکی) اهدا کرد.
این روش می تواند DNA تمام موجودات شامل حیوانات، گیاهان و ریزموجودات یا میکروارگانیسم ها را تغییر دهد.
اهدا این جایزه به دو بانوی زیست شناس ، واکنشهای مختلفی را در جامعه علمی در پی داشت که بسیاری از آنها به عدم ارتباط یک موضوع زیستی به نوبل شیمی بود.
در پاسخ به این اشکال، آوردند که علوم امروز آن چنان درهم تنیده و غیر قابل تفکیک اند که دیگر هیچ مرزی وجود ندارد و برای پیشرفت بشریت باید از این مرزهای ساختگی عبور کرد.
حال سوالی که این یادداشت به آن می پردازد اینست که آیا در واقع ، میان چالشهای اجتماعی، سیاسی، مذهبی، فرهنگی، ورزشی و …. که تبدیل به دوگانه هایی شده که محل مناقشه طرفداران نگاه راست و چپ است، مرز مطلقی وجود دارد؟
برخی اوقات در جامعه ایرانی دوگانه هایی شکل می گیرد که اگر با دقت به آن نگریسته شود مصنوعی بودن و پوشالی بودن آن محل بررسی است. شبکه هایی در خارج از کشور جهت ایجاد افتراق در ملت در برهه هایی از زمان این دوگانه های پوشالی را می سازند وما ناخواسته سربازانی برای سپاه رسانه ای آنان می شویم. نمونه هایی از این دوگانه ها که هم باعث تفرقه میان ما شده است و هم دشمنان ما از آن بنفع خودشان استفاده کرده اند بسیار زیاد است، که در اینجا به برخی از این دوگانه ها می پردازیم.
یکی از آخرین مناقشه ها و ترندهای شبکه های اجتماعی این روزها درگذشت استاد محمدرضا شجریان و موضع گیری های سیاسی ایشان در چند دهه ی اخیر بوده است. قشر روشن فکر به حدی از ایشان تعریف و تمجید می کند که گویی ایشان معصوم و قدیسی بوده که در دوره زندگی هشتاد ساله خود هیچ اشتباهی نکرده است و جناح مقابل آن چنان به ایشان تهمت و افترا می زند که گویی کسی که با آثار خود از جمله تلاوت آیات ربنا، عرفانی ترین لحظات جامعه اسلامی را ساخته ، کافر و محارب با دین است؛ اما سوالی که مطرح است این است که آیا نمی توانستیم علی رغم داشتن مواضع سیاسی خاص، ایشان را به عنوان هنرمندی که به والاترین درجات موسیقی و آواز این سرزمین رسیده و روحی تازه به آن دمیده است، محترم بشماریم؟
دوگانه ی دیگری که در کارزارهای امروز جامعه مورد بحث و توجه است، دوچرخه سواری بانوان است. قشر مذهبی آن را مغایر با ارزشهای مذهبی چون عفاف و حجاب می دانند و در مقابل قشر روشن فکر آنرا حق هر بانوی ایرانی قلمداد می کند تا بتواند از تمام امکانات جامعه استفاده کند. به نظر می رسد این چالش هم براحتی مانند سایر فعالیتها و ورزشهایی که دختران این سرزمین درحال فعالیت در آن هستند و حتی افتخارآفرینی آنان از رسانه ملی پخش می شود، قابل حل است و عملا دوگانه ای در موضوع حجاب و فعالیت بانوان وجود ندارد و کاملا جمع پذیر است.
و یا موضوع ویروس منحوس کرونا که روزانه عزیزانمان را به خود گرفتار می کند و ما را در غم آنها غرق می کند، درحالیکه زمان زیادی باقی نمانده است که حجم تلفات به فاجعه زلزله بم برسد، فاجعه ای که آسیبهای آن هنوز که هنوز است گریبان گیر مصیبت زدگان آن است درحالیکه امروز امکان پیشگیری از آن را داریم. در این موضوع هم بسیاری با رفتارهای اشتباهی چون مسافرت های نوروزی و تابستانی، برگزاری مراسم های عزاداری و …. بدنبال فرافکنی در پذیرش مسئولیت اجتماعی خود هستند و در مقابل، افرادی خود را منزوی کرده و از جامعه فاصله گرفته اند درصورتی که با به حداقل رساندن تجمعات مختلف، پذیرش و رعایت پروتکلهای بهداشتی در تمام مراودات اجتماعی می توان هزینه های مالی، جانی و اجتماعی را کاهش داد و کادر درمان را از فشار این روزها خارج کرد.
به نظر می رسد موضوعات این چنینی، دوگانه هایی است که حاصلِ نگاه صفر و یک باینری و یا همان افراط و تفریط در جامعه است که موجب دو قطبی کردن جامعه می شود. آسیبی که رهبری عزیز در سال ۹۵ آن را ضربه مهلکی دانستند که دشمن بدنبال آن است و به همین خاطر مسئولین و مردم را به مراقبت از وحدت موجود در کشور فراخواندند.
اگر بپذریم آنگونه که حضرت مولانا در فیه ما فیه فرمودند:
حقیقت آیینه ای بود که از آسمان و از دست خدا به زمین افتاد و شکست . هرکس تکه ای از آن برداشت، خود را در آن دید، گمان کرد حقیقت نزد اوست. حال آن که حقیقت نزد همگان پخش بود.
پس برای جستجوی حقیقت می توانیم کنار هم باشیم، افکار خود را با هم به اشتراک بگذاریم، آیینه دلهایمان را به هم نزدیک کنیم و بپذیریم که حقیقت کل نزد ما نیست و ما جزئی از کل هستیم .
“آنگاه که همدلی ایجاد شود، حقیقت نمود می یابد و تحول برپا می شود.”
پی نوشت: حزب همدلی مردم تحول خواه (همت) در جهت ایجاد وحدت و همدلی در تلاش است با ادامه دادن سلسله یادداشت های #دوگانه_های_پوشالی تفکر جامعه را از آسیب دو قطبی بودن برهاند و در انجام این مهم از تمام متفکران و دغدغه مندان دعوت می کند تا دست به قلم شوند و مصداق های بیشتری را از #دوگانه_های_پوشالی جامعه آسیب شناسی نمایند تا در شماره های آینده به نام خودتان منتشر شود.
