زنان و مسیر پرپیچ و خم حضور در عرصه های سیاست
بحث درباره مشارکت سیاسی و بخصوص نقش مشارکت سیاسی زنان در توسعه کشورها، امروزه بسیار مورد توجه قرارگرفته است. زیرا بطورکلی، مشارکت یا عدم مشارکت سیاسی به عنوان یکی از معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی سیاسی جوامع شناخته شده است. از اینرو واضح است که تمام جوامع سعی بر آن دارند تا برای بهبود مشارکت سیاسی زنان، اقدامات لازم را بعمل آورند و موانع موجود را بر سرِراه مشارکت سیاسی آنان کاهش دهند. ناگفته پیداست که فعالیت حزبی یکی از شناخته شدهترین و موثرترین راهها برای این منظور است.
در ایران نیز بخصوص پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاهد حضور کم و بیش زنان در احزاب سیاسی از طیف های گوناگون بودیم.
لزوم حضور و مشارکت زنان در عرصههای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، امروزه برکسی پوشیده نیست و ازجمله ویژگیهای یک جامعه متمدن و پیشرفته، حضور زنان در تمام عرصههای آن جامعه است. در این میان حضور زنان در عرصههای سیاسی از اهمیت ویژهای برخوردار است، بگونهای که حضورنداشتن زنان در تصمیمگیریهای سیاسی به نوعی منجر به خاموش ماندن و شنیده نشدن صدای نیمی از جامعه خواهد شد.
در کشور ما نیز در سالهای اخیر تلاشهایی برای افزایش حضور زنان در عرصههای سیاسی و اجتماعی شده است. اما بنظر میرسد این تلاشها کافی نبوده است و تنها نگاهی به آمار نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی، نشان میدهد همچنان برای افزایش حضور زنان در عرصههای سیاسی، باید تلاشهای بیشتری صورت گیرد. بالاترین میزان حضور بانوان در مجلس شورای اسلامی، به دوره دهم برمیگردد که ۱۷ زن توانسته بودند به مجلس راه یابند، این رقم معادل ۵.۸درصد کل تعداد نمایندگان بود، درحالیکه در قوانین بسیاری از کشورها، به صراحت بیان شده است درصد مشخصی از کرسیهای مجلس باید به زنان اختصاص یابد. به عنوان مثال میتوان به قانون اساسی عراق اشاره کرد که در آن بیان شده است تعداد زنان عضو مجمع ملی عراق نباید از یک چهارم کل اعضا کمتر باشد و در انتخابات اخیر مجلس ملی این کشور، تعداد ۹۷ زن توانستند به مجلس راه یابند.
اما دلیل حضور کمرنگ زنان در سیاست چیست؟ مگر نه اینکه پس از انقلاب، نامزدهای ریاست جمهوری همواره از زنان به عنوان یکی از مهمترین عوامل پیروزی خود یاد میکردند و در نطقهای خود، شعار "وزیر زن" سر میدادند؟
در پاسخ با این سوال باید گفت حاکمیت می بایست وسعت نظر بیشتری نسبت به حضور زنان در عرصههای سیاسی پیدا کند و زمینه افزایش حضور زنان در عرصههای سیاسی و اجتماعی را فراهم نماید.
یکی از مواردی که میتواند مسیر را برای ورود زنان به جایگاههای سیاسی و مدیریتی بالاتر در عرصه سیاست تسهیل کند، حضور زنان در احزاب سیاسی است. از این رو حضور زنان در احزاب از اهمیت بالایی برخوردار است. هرچه تعداد زنان در شوراهای مرکزی احزاب و برعهده گرفتن مسئولیتهای حزبی مانند دبیرکلی یا عضویت در هیأت رئیسه احزاب بیشتر شود، تجربه و جسارت آنان برای ورود و شرکت در انتخابات و راهیابی به مناصب سیاسی بالاتر نیز بیشتر خواهد شد.
نتیجه:
برای داشتن جامعهای برابر و بدور از تبعیضهای جنسیتی، نخستین گام مانعزدایی و فراهم کردن زمینههای حضور زنان درعرصههای مختلف بصورت گسترده است و حکومت باید بتواند با انجام اقدامات گوناگون، ازجمله تقویت و گسترش نهادهای آموزشی و فرهنگی، مسیر را برای افزایش مشارکت سیاسی زنان و دخیل نمودن آنان در تصمیمگیریهای سیاسی هموار کند.
زینب چلبی _معاونت امور زنان حزب همت